Po wyjściu z kościoła przechodzimy ul. Minorytów obok klasztoru Franciszkanów, odbudowanego ze zgliszcz wojennych w 1948. Z pierwotnego wystroju architektonicznego zachowały się gotyckie sklepienia kryształowe z XV w., w pd. ramieniu krużganku klasztornego (przy furcie) oraz fragmenty sklepienia krzyżowego z XVII w. obok kaplicy św. Anny.
Przy ul. Minorytów 3 Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu (Dyrekcja oraz działy: Naukowo-Badawczy i Dokumentacji), wydawca periodyku „Jeńcy Wojenni w Niewoli Wehrmachtu. Łambinowicki Rocznik Muzealny. Tel. 378-72.
Ulica Minorytów wyprowadza na pl. Wolności. Na nim piękny skwer z bogatym drzewostanem, m.in. rosną tu potężne platany. Był to zapewne park przyklasztorny. W 1970 stanął na pl. Wolności betonowy pomnik Bojowników o Wolność Śląska Opolskiego. Autorem 15-metrowego monumentu jest opolski rzeźbiarz Jan Borowczak. Przy budowie współpracowali arch. Florian Jesionowski i konstruktor Tadeusz Gruchała. Pomnik symbolizujący siłę i upór narodu polskiego w walce o przetrwanie (postać żubra) oraz zwycięstwo i wolność (postać kobiety) poświęcony jest powstańcom śląskim, działaczom spod znaku Rodła, krzewicielom słowa polskiego, matkom śląskim, więźniom hitlerowskich obozów zagłady, bojownikom ruchu oporu w czasie II wojny światowej, żołnierzom polskim i radzieckim. Na cokole wyryte są również daty walk z germańskim najeźdźcą od Cedyni (972), po Berlin (1945).
Wracamy w stronę Rynku ul. Krakowską (przy której kamienice nr 11-13 o barokowych elewacjach). Pod nr. 15 PTTK, tel. 54-51-13, fax 53-89-79. Dochodzimy do ul. Franciszkańskiej. Na rogu klasycystyczne kamienice (Krakowska 9). W niszy figura św.Józefa. Skręcamy w prawo i podążamy do Małego Rynku, przy którym przewaga XIX-wiecznej zabudowy. W centrum skwer z dużymi drzewami. Na parceli sióstr de Notre Dame – baszta gotycka, będąca fragmentem d. murów obronnych Opola.
Przy Małym Rynku 7, u zbiegu ul. Muzealnej i św. Wojciecha, Muzeum Śląska Opolskiego.
Do 1773 mieściło się tu kolegium jezuickie. Obecny gmach składał się kiedyś z dwóch kamienic renesansowych, wzniesionych w 1 poł. XV w. i należących do Jana Krzysztofa z Prószkowa i Jana Blankowskiego z Turawy. W latach sześćdziesiątych XVII w. zakon jezuitów otrzymał jedną z nich od Prószkowskiego, a drugą odkupił. Pod koniec XVII w. zostały przebudowane i połączone wspólnym dachem. Po kasacie zakonu budynek przejęły władze pruskie przeznaczając go na mieszkania i kancelarie rejencji opolskiej. Od 1837 szpital. W 1932 przeznaczony na Muzeum i Bibliotekę Miejską, a od 1946 Muzeum Miejskie. Obecny wygląd pochodzi z okresu drugiej przebudowy w 2. poł. XVIII w. Z okresu renesansu pochodzą cylindryczne wykusze. Zachowały się również sale ze sklepieniami kolebkowo-krzyżowymi z lunetami i krzyżowymi z gurtami. Na elewacji kartusze herbowe Prószkowskich i Lobkowitzów.
Muzeum Śląska Opolskiego jest muzeum pięciodziałowym (archeologia, etnografia, historia, sztuka i przyroda). W dziale archeologicznym eksponaty sponad 600 miejscowości Opolszczyzny, od starszej epoki kamienia do okresu wczesnośredniowiecznego, zwłaszcza eksponaty z wykopalisk na Ostrówku. W dziale etnografii kolekcje polskiej kultury ludowej na Opolszczyźnie, wzbogacone o fototekę i fonotekę. Dział historii posiada liczne pamiątki i archiwalia świadczące o walce o polskość Śląska oraz zbiór numizmatów i medali.
W dziale sztuki zwraca uwagę galeria malarstwa polskiego (XVII-XX w.), w tym największy w Polsce zbiór prac Jana Cybisa. Na uwagę zasługuje również kolekcja portretów śląskich z XVIII w. oraz wyrobów fajansowych manufaktur w Prószkowie, Glinicy i Tułowicach. W dziale przyrody, wśród okazów zoologicznych, bogaty zbiór owadów i ptaków.
Muzeum czynne: od wtorku do piątku w godz. 9-15, soboty 10-15 i niedziele 12-17. Tel. (0-77) 534-611, 536-677.
Na najwyższym wzniesieniu miasta („Górka”) w pobliżu muzeum, podominikański zespół klasztorny z kościołem paraf. Matki Boskiej Bolesnej, klasztorem (dziś Szpital Wojewódzki im. Karola Miarki) i kaplicą św. Wojciecha, przylegającą do zach. skrzydła szpitala.
Obecny kościół paraf. Matki Boskiej Bolesnej powstał na przełomie XIV i XV w., chociaż historia pierwszego kościoła sięga X w. i związana jest z biskupem praskim św. Wojciechem, który miał tu wygłaszać kazania w I. 984-95. W 2. poł. XIII w., już jako murowana kaplica, podniesiona została na kilkadziesiąt lat do godności kościoła parafialnego. Od 1295 do 1810 związali się z kościołem opolscy dominikanie, sprowadzeni przez księcia Bolka I i osadzeni „Na Górce”. Oni też w 1399 zbudowali nowy kościół w stylu gotyckim, który w 1430 otrzymał nowego patrona – NMP Bolesną. W okresie reformacji (1530-1604) kościołem zarządzali protestanci. W XIII i I. poł. XVII w. zniszczony przez pożar i wojsko szwedzkie (1634) został odbudowany i przebudowany w XVIII w. w stylu baroku i wyposażony w piękne ołtarze z interesującymi rzeźbami i obrazami. Po sekularyzacji zakonów w państwie pruskim kościół był w dyspozycji sąsiadującego z nim gimnazjum, a od 1820 kościołem filialnym parafii Świętego Krzyża. W XIX w. koncentrowało się tu polskie życie religijne (nabożeństwa w języku polskim), dlatego też kościół nosił miano „polskiego”.