Trasa Lipa – Rozwadów

Lipa. Wieś, tartak i nasycalnia podkładów kolejowych oraz wytwórni materiałów budowlanych. Założona w XV w. wśród lasów bielskich (nazwa od wsi Biała). W 1596 r. włączona w skład ordynacji zamojskiej. Mieszkańcy wsi zajmowali się bartnictwem, myślistwem, wyrębem lasu i obróbką drewna. W czasach Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego wieś znajdowała się przy granicy z Galicją. Mieszkańcy trudnili się wtedy przemytem. W końcu lipca 1831 r. pod Lipą stoczył potyczkę z oddziałem carskim oddział L. Sczanieckiego. W okresie powstania styczniowego przez granicę w pobliżu Lipy przechodziły oddziały powstańcze i była miejscem przerzutu broni i amunicji. Na przeł. 1939 i 1940 r. we wsi zawiązała się organizacja SZP, przekształcona następnie w ZWZ. Od wiosny 1942 r. okolice wsi były bazą oddziałów GL-AL. Tu wiosną 1942 r. powstał oddział „Jastrzębia” Antoniego Palenia. Partyzanci w rejonie wsi przeprowadzili kilkadziesiąt akcji, głównie na przebiegającą w pobliżu linię kolejową.

W pobliskich lasach występują dość liczne źródła mineralne (siarczanowo-chlorkowo-węglanowo-sodowo-wapniowe). Na pn. od wsi duży zespół stawów hodowlanych.

BRANDAWICA

2 km na pn. wsch. Jastkowice. Od XIV w. wieś znana była jako ośrodek hutniczy wykorzystujący miejscowe złoża złóż rud darniowych. Istniały tu też smolarnie i maziarnie. Mieszkańcy wsi zajmowali się też bartnictwem. Kościół paraf. Przemienienia Pańskiego, murowany, wzniesiony w latach dwudziestych XX w. Kościół polskokatolicki, drewniany, z lat dwudziestych XX w. W sąsiedztwie wsi wczesnośredniowieczne grodzisko.

5 km na pn. wsch. od Jastkowie rez. przyrody „Jastkowice” utworzony w 1959 r. na pow. 45,68 ha, chroniący las dębowo-jodłowo-sosnowy.

Za wsią Brandawica trasa wiedzie przez most na Sanie.

ROZWADÓW

Część m. Stalowa Wola. Duży węzeł komunikacji kolejowej. Dawniej samodzielne miasto, układ urbanistyczny ukształtowany od 1693 r. do pocz. XX w. Stąd pochodził Alfons Karpiński (1875-1961) – malarz martwych natur i portretów.

Kościół paraf. Matki Boskiej Szkaplerznej, murowany, wzniesiony w l. 1898-1907 wg proj. arch. Jana Sasa-Zubrzyckiego. Wewnątrz obraz Matki Boskiej Rozwadowskiej z poł. XVIII w. Kościół klasztorny Kapucynów Zwiastowania Najświętszej Marii Panny, murowany, wzniesiony w poł. XVIII w. Murowany klasztor z 1772 r. Dawna bóżnica (ul. Jagiellońska 11), murowana, wzniesiona w końcu XIX w., przebudowana na piekarnię, obecnie dom mieszkalny. Budynek dworca kolejowego z końca XIX w. Drewniany dworek z 2 poł. XIX w. Pomnik w miejscu egzekucji 19 i 20 października 1943 r. 86 zakładników. Cmentarz z grobami powstańców 1831 r., 1863 r. oraz poległych w I wojnie światowej.