Na Starówkę wchodzimy przez Bramę Grodzką pochodzącą z poł. XIV w., drugą obok Bramy Krakowskiej główną bramę miejską. W 1785 r. została przebudowana w stylu klasycystycznym przez arch. królewskiego Dominika Merliniego. Ma formę piętrowego budynku z szerokim prześwitem (przejazdem). Na szczycie elewacji umieszczony jest monogram króla Stanisława Augusta i data przebudowy. Główną arterią staromiejską jest ul. Grodzka. Tutaj pod nr. 21 znajduje się kawiarnia „Szeroka 28”, która swoją nazwą nawiązuje do nie istniejącej już ulicy miasta żydowskiego w miejscu, gdzie stykały się dwa typy zabudowy miejskiej: polski i żydowski. Wnętrze kawiarni jest bardzo ciekawe. Ukazano fragment polskiej ulicy, dwa pomieszczenia mieszczańskie oraz fragment ulicy żydowskiej z wejściem do mieszkania żydowskiego krawca. Na fasadzie kamienicy przy ul. Grodzkiej 24 widnieje portret pisarza Józefa Ignacego Kraszewskiego, który tu mieszkał w l. 1826-27 jako uczeń szkoły wojewódzkiej. Naprzeciwko pod nr. 11 (na d. plebanii kościoła famego) mieścił się w l. 1862-1942 żydowski dom sierot. 24 marca 1942 r. hitlerowcy wymordowali wszystkie dzieci z tego domu. W kamienicy przy ul. Grodzkiej 7 urodził się 20 kwietnia 1807 r. Wincenty Pol, poeta i badacz geografii ziem polskich. Pod nr. 5a zajmuje pomieszczenia Muzeum-Apteka ukazująca dzieje farmacji. Z lewej strony ul. Grodzkiej pl. Po Farze. Był tu kościół św. Michała Archanioła, główny kościół paraf. Lublina, pierwotny ufundowany przez Leszka Czarnego w 1282 r. po zwycięstwie nad Jaćwingami. Zbudowany na jego miejscu rozebrano w poł. XIX w. z powodu groźby zawalenia (zachowane ślady przyziemia i fundamentów). Z placu rozległy widok na Zamek oraz pn. i wsch. część Lublina.
Ulicą Archidiakońską dochodzimy do kościoła Dominikanów św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Kościół i klasztor ufundował w 1342 r. król Kazimierz Wielki. Po pożarze w 1575 r. odbudowany został w stylu renesansowym. Tu w 1569 r. podpisano unię polsko-litewską. W XVII w. nastąpiła rozbudowa kościoła – dobudowano 11 kaplic. W trójnawowym kościele wyposażenie w większości rokokowe. W nawach bocznych można obejrzeć cykl 6 dużych obrazów przedstawiających historię relikwii Krzyża Świętego wykonanych być może przez Tomasza Dolabellę w poł. XVII w. Relikwie Krzyża Świętego przywiezione do kościoła za czasów króla Kazimierza Wielkiego, uznawane za największe w Polsce, zostały skradzione w 1991 r. Przy wejściu po prawej znajduje się kaplica Szaniawskich z 1660 r. z cennym obrazem „Pożar miasta Lublina” z 1719 r., który jest jednocześnie dokumentem ikonograficznym. W trzeciej z kolei kaplicy Pszonków zwraca uwagę epitafium Adama z Babina Pszonki (zm. 1677), który był wnukiem założyciela „Rzeczpospolitej babińskiej”. Nawę pd. zamyka najcenniejsza z kaplic – Firlejowska z 1 poł. XVII w. fundacji prymasa Polski Henryka Firleja, wykonana wg proj. Jana Wolffa, nakryta kopułą z latarnią, z bogatą dekoracją. Wewnątrz znajduje się piętrowy nagrobek przodków fundatora: pradziad. Mikołaja Firleja – hetmana wielkiego koronnego i dziada Piotra Firleja – wojewody ruskiego. Za klasycystycznym ołtarzem głównym z 1794 r. znajduje się kaplica Tyszkiewiczów z 1 poł. XVII w. fundacji Janusza Tyszkiewicza – wojewody kijowskiego i Stanisława Witowskiego – kasztelana sandomierskiego wykonana przez Jana Cangerle. Autorem stiuków był Jan Baptysta Falconi. Elipsoidalną kopułę zdobi polichromia ze sceną „Sądu Ostatecznego” wykonana zapewne przez malarza lubelskiego Tomasza Jana Muszyńskiego. Wśród postaci znajdujących się w piekle przedstawieni są czołowi przedstawiciele protestantyzmu – Luter, Kalwin i Arius. Ściany boczne kaplicy zdobią dwa duże obrazy przedstawiające sceny: „Znalezienia Krzyża Świętego” i „Podwyższenie Krzyża Świętego”. Kaplica pierwotnie przeznaczona była dla przechowywania relikwii Krzyża Świętego. Nawę pn. zamyka kaplica Katarzyny Ossolińskiej z pocz. XVII w. nakryta kopułą z latarnią, ozdobiona sztukaterią. W ołtarzu obraz Matki Boskiej Trybunalskiej, pod płaszczem Matki Boskiej, unoszonym przez aniołów, chronią się przedstawiciele różnych stanów: św. Dominik trzymający makietę kościoła, św. Tomasz z Akwinu z Najświętszym Sakramentem, św. Jacek z figurą Marii, św. Katarzyna z Sieny w cierniowej koronie, dalej papieże, kardynałowie, biskupi, kapłani i lud. W kruchcie znajduje się tablica upamiętniająca fakt nadania kościołowi tytułu bazyliki mniejszej w 1967 r. przez ówczesnego papieża Pawła VI w 750 rocznicę założenia zakonu dominikanów. Do kościoła przylegają duże zabudowania klasztorne użytkowane obecnie m.in. przez Państwowy Teatr Lalki i Aktora im. H. Ch. Andersena.
Na budynku na wprost wejścia do kościoła Dominikanów umieszczono tablicę upamiętniającą Władysława Czachórskiego (1850-1911) – urodzonego w tym domu artystę malarza, reprezentanta akademizmu monachijskiego, twórcę figuralnych obrazów buduarowo-salonowych, portretów i martwych natur. W pobliżu kościoła Dominikanów, u zbiegu ul. Dominikańskiej i Jezuickiej, znajduje się jeden z najstarszych w Polsce budynków teatralnych, wystawiony w 1822 r. wg proj. Łukasza Rodakiewicza, służący miastu do 1887 r.