ŻDANÓW
Wieś dawniej zw. Zdanów. Wzmiankowana w 1432 r. W 1517 r. została włączona w skład dóbr Zamoyskich. W 1656 r. zniszczyli ją Szwedzi paląc m.in. ówczesny kościół św. Stanisława. W 1767 r. wzniesiono tu cerkiew unicką z fundacji Klemensa Zamoyskiego (obecnie nie istniejącą). Murowany dwór z 2 poł. XIX w., przebudowany, otoczony parkiem z 1 poł. XIX w. Na pd. od wsi Biała (Lipska) Góra (269 m n.p.m.), na której pierwotnie według planów hetmana Jana Zamoyskiego miał powstać ufortyfikowany Zamość. Pod nieobecność hetmana spowodowaną wyprawą wojenną budowniczy miasta Bemardo Morando zmienił lokalizację miasta na obecną, co później zaakceptował Jan Zamoyski.
TOPORNICA
1 km na zach. rez. przyrody „Hubale” – utworzony w 1982 r. na pow. 35,00 ha dla ochrony dużej kolonii susla perełkowanego. Na terenie rezerwatu zespół 43 kurhanów datowanych na VI-IX w.
2 km na pd. zach. rez. przyrody „Wieprzec” – utworzony w 1990 r. na pow. 31,92 ha, chroniący roślinność torfowiskową.
LIPSKO
Wieś na Roztoczu Środkowym w powiecie zamojskim, wzmiankowana w poł. XV w. jako własność rodu Lipskich.
W 1631 r. została włączona w skład ordynacji zamojskiej. We wrześniu 1939 r. miejsce walk oddziałów Frontu Północnego z niemiecką 68 Dywizją ze składu VIII Korpusu. Wieś jako jedna z pierwszych na Zamojszczyźnie została wysiedlona przez hitlerowców i zasiedlona przez kolonistów niemieckich. 27-28 grudnia 1942 r. miała tu miejsce odwetowa akcja partyzancka oddziału BCh Czesława Aborowicza „Azji”, związana z wysiedleniami Polaków z Zamojszczyzny. Partyzanci spacyfikowali nasiedloną przez Niemców wieś, zabijając wielu kolonistów. W odwecie hitlerowcy spacyfikowali 29 września 1942 r. leżącą w pobliżu wieś Biało-wolę, zabijając 52 osoby.
Kościół paraf. św. św. Jana Chrzciciela i Romana, murowany, trójnawowy, wzniesiony w l. 1949-50 wg proj. Adama Klimka. Na cmentarzu rzymskokatolickim, d. prawosławnym i greckokatolickim, mogiły żołnierzy armii rosyjskiej i austriackiej, którzy polegli w czasie I wojny światowej.
Około 3 km na pd. wsch. na „Zjawieniu” ocembrowane źródło wody mineralnej, według tradycyjnych przekazów mające lecznicze właściwości, zwłaszcza przy chorobach oczu. Obok źródełka drewniana kaplica św. Romana wzniesiona w 1906 r. Jak mówi legenda, było tu miejsce kultu pogańskiego, a później wieś Stare Lipsko (na pobliskim wzniesieniu znajdują się ślady wczesnośredniowiecznego grodziska).
Około 1 km na wsch. od drogi do Krasnobrodu cmentarzysko ok. 70 kurhanów datowanych na VII-VIII w. z pochówkami ciałopalnymi.
6 km na pd. zach. Kosobudy. Wieś na Roztoczu Środkowym. Otaczające je lasy należą do Roztoczańskiego Parku Narodowego. Na pn. zach. od wsi w uroczysku „Maziarki” znajduje się unikatowe w Polsce stanowisko obuwika pospolitego (obecnie chronione jako obszar ścisłej ochrony w RPN).
Jedna z najstarszych wsi na Roztoczu, wzmiankowana już w 1389 r. Od 1589 r. należała do ordynacji zamojskiej. W XVII w. była tu cerkiew, a w XVIII w. także kościół rzymskokatolicki. W okresie II wojny światowej teren licznych starć oddziałów partyzanckich AK i BCh. Tu rozpoczęła działalność I Kadrowa Kompania BCh. 26 lutego i 5 marca 1944 r. we wsi walczył z Niemcami (zadając im bardzo dotkliwe straty) batalion radziecki pod dow. kpt. Podolenki ze zgrupowania I Ukraińskiej Dywizji Partyzanckiej pod dow. Piotra Werszyhory. W czasie okupacji wieś była kilkakrotnie spacyjikowana. 3 stycznia 1943 r. hitlerowcy zabrali ok. 200 osób zgromadzonych w kościele do obozu w Zwierzyńcu. Istnienie cerkwi greckokatolickiej we wsi wzmiankowane było w 1624 r. W l. 1842-48 powstała nowa cerkiew unicka z jundacji Zamoyskich. W l. 1874-1919 zamieniona była na prawosławną a następnie na kościół rzymskokatolicki.
Dawna cerkiew greckokatolicka, obecnie kościół rzymskokatolicki paraf. św. Andrzeja Boboli, murowana, wzniesiona w l. 1842-48, przebudowana po zniszczeniach wojennych w 1957 r. W fasadzie wmurowane są pociski artyleryjskie, które zniszczyły świątynię w czasie 11 wojny światowej. Murowany zajazd z 2 poi. XIX w.