Trasa Załucze Stare – Wereszczyn

Trasa Załucze Stare – Wereszczyn

Załucze Stare. We wsi 22 lutego 1944 r. zostali zamordowani przez radziecki oddział dywersyjny „Wołodii” – Wolodymyra Mojesenki kpt. Józef Milert „Sęp”, jeden z najsłynniejszych dowódców AK działających w rejonie Chełma i Włodawy, oraz jego adiutant ppor. Józef Majewski „Jotem”. „Sęp” pełnił funkcję komendanta obwodu AK Chełm, udało mu się w krótkim okresie scalić w jedność działające k. Chełma grupy i organizacje. Pochowany został na cmentarzu paraf, w Załuczu.

Dawny zbór ewangelicki wzniesiono w okresie międzywojennym, w 1950 r. zamieniony został na kaplicę rzymskokatolicką Matki Boskiej Ostrobramskiej. Zachowały się dwa drewniane wiatraki koźlaki z XIX w. Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny Poleskiego Parku Narodowego ma trzy działy: ogólny przedstawiający warunki fizjograficzne i budowę geologiczną parku, etnograficzny i przyrodniczy. Nieopodal dąb szypułkowy o obw. pnia 460 cm.

9 km na pn. zach. Wola Wereszczyńska. We wsi w 1620 r. wzmiankowane istnienie cerkwi greckokatolickiej św. Praksedy. W 1873 r. wzniesiona tu została murowana cerkiew greckokatolicka, zamieniona na prawosławną w 1875 r., z kolei w 1919 r. była kościołem rzymskokatolickim św. Izydora Oracza, przejściowo w l. 1940-45 służyła jako cerkiew prawosławna. Kościół został rekoncyliowany w 1945 r., a w 1956 r. zniszczony przez pożar. Obecny murowany kościół zbudowano w l. 1956-62. Wewnątrz znajduje się wczesnobarokowy ołtarz główny pochodzący Z kościoła paraf w Parczewie. Barokowe ołtarze boczne o charakterze ludowym pochodzą z kościoła z Wisznic. Dwa drewniane wiatraki koźlaki z XIX w.

3 km na pd. wsch. Wereszczyn. Wieś wzmiankowana w XIII w. jako wczesnośredniowieczna osada książęca, później własność rodziny Wereszczyńskich. Stąd zapewne pochodził (według niektórych źródeł ze Zbaraża) biskup kijowski Józef Wereszczyński (1530-1598 lub 1599), znany także jako pisarz polityczny. W 1510 r. wymieniane było istnienie cerkwi prawosławnej, zamienionej później na unicką. Kościół Stanisława Biskupa i Świętej Trójcy wzniesiono w 1783 r. przez dostawienie nawy do starszego prezbiterium z 1631 r. Rozbudowany w 1929 r. o przęsło wieżowe. Jest drewniany, zbudowany na rzucie prostokąta z trójbocznym prezbiterium, konstrukcji zrębowej, zewnątrz oszalowany, wzmocniony lisicami. Wewnątrz strop na trzech parach słupów. Całość przykryta dachem dwuspadowym. W elewacji frontowej kruchta z wysoką wieżą. Wyposażenie pochodzi głównie z XVIII i XIX w. W neogotyckim ołtarzu głównym obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem namalowany w XVII w. Portret trumienny kobiety z 1660 r. Przy kościele dzwonnica drewniana z pocz. XX w., konstrukcji ryglowej, oszalowana, nakryta wyniosłym hełmem czterospadowym ze sterczyną. Pomnik-tablica z 1988 r. upamiętniający 300 miejscowych Żydów zamordowanych przez hitlerowców w 1942 r. Na cmentarzu paraf, neogotycka, murowana kaplica grobowa Rulikowskich z końca XIX w.