Trasa Śniatycze – Zaboreczno

Śniatycze. We wsi wzmiankowane było istnienie cerkwi prawosławnej w 1564 r. W 1596 r. cerkiew ta została zamieniona na greckokatolicką. W sąsiedztwie Śniatycz 30-31 sierpnia 1920 r. w czasie wojny polsko-bolszewickiej trwały zacięte walki pomiędzy ułanami polskimi z 1 Dywizji Kawalerii pik. Juliusza Rómmla z Kozakami Armii Konnej Siemiona Budionnego. Dawna cerkiew greckokatolicka, po 1875 r. zamieniona na prawosławną, obecnie, od 1918 r. kościół rzymskokatolicki filialny Przemienienia Pańskiego, drewniana, wzniesiona w 1838 r. W sąsiedztwie świątyni cmentarz przykościelny, d. przycerkiewny, na którym kilka bogato dekorowanych nagrobków oraz okazałe drzewa. W pd.-wsch. części wsi, nieopodal drogi do Zubowic, zbiorowa mogiła w formie kopca ziemnego, w której pochowani są żołnierze polscy polegli w walkach w 1920 r.

5 km na pn. zach. Wolica Śniatycka. Wśród pól, 800 m na pn. od drogi do Zubowic cmentarz wojenny z 1920 r., na którym pochowanych jest 23 żołnierzy polskich z 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich, 9 Pułku Ułanów Małopolskich i 12 Pułku Ułanów Podolskich – walczących w składzie 1 Dywizji Kawalerii płk. J. Rómmla z Kozakami bolszewickiej Armii Konnej Budionnego.

KRYNICE 

Wieś, siedziba urzędu gminy. Wzmiankowana w XVI w. jako własność Oleśnickich. Ciężkie walki 23-24 września 1939 r. prowadzone przez żołnierzy 28 Pułku Strzelców Kaniowskich. W końcu stycznia 1943 r. wieś miała być wysiedlona przez hitlerowców z przeznaczeniem dla kolonistów niemieckich. W wyniku ostrzeżenia przez wywiad AK mieszkańcy wsi zdołali się wcześniej ewakuować.

Kościół paraf. św. Stanisława Biskupa, zbudowany w 1920 r. wg proj. Jerzego Siennickiego, drewniany, trójnawowy, z prezbiterium wzniesionym od pn. Pierwotnie wznoszony w Horyszowie Polskim. Jako budowla nie dokończona przeniesiony na obecne miejsce i tu ukończony. Wewnątrz m.in. ołtarz główny o charakterze rokokowym pochodzący z cerkwi unickiej w Tyszowcach. Ruina murowanego dworu z I poł. XIX w. należącego do Głogowskich. W sąsiedztwie murowana obora z 1920 r. Całość otoczona parkiem z 1 poł. XIX w., przekomponowanym w 2 poł. XIX w. W parku 3 okazałe dęby szypułkowe o obw. pni 340-415 cm, dąb czerwony o obw. pnia 270 cm i bardzo rzadki w Polsce jesion pensylwański. Na cmentarzu rzymskokatolickim, d. także greckokatolickim, neogotycka murowana kaplica grobowa Lipczyńskich z 1925 r., groby 27 żołnierzy WP z 28 Pułku Strzelców Kaniowskich poległych 23-24 września 1939 r., mogiła żołnierzy Batalionów Chłopskich poległych w lutym 1943 r. w bitwach pod Zaborecznem i Różą.

BUDY

3 km na wsch. Dzierążnia. We wsi kościół paraf. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Mikołaja, murowany, wzniesiony w l. 1769-74, rozbudowany w 1905 r. W sąsiedztwie dzwonnica z 1 poł. XIX w., plebania z 1934 r. i 4 murowane kapliczki z 1905 r. Eklektyczny pałac z 2 poł. XIX w. wzniesiony dla Gumińskich – obecnie szkoła. W sąsiedztwie oficyna murowana z końca XVIII w., przebudowywana. Całość otoczona parkiem Z końca XVIII w. W parku aleja lipowa mająca kształt litery „ U”, na którą składają się 23 lipy drobnolistne o obw. pni 150-470 cm oraz 2 jesiony wyniosłe o obw. pni 486 i 541 cm. Na cmentarzu kaplica grobowa Makomaskich powstała w 1934 r. z przebudowy cerkwi greckokatolickiej wzniesionej w 1828 r., mogiły 36 żołnierzy WP poległych 23 września 1939 r., groby 12 żołnierzy AK oddziału „Wiktora” poległych w walce z hitlerowcami w lesie Sielec 1 stycznia 1943 r.

ANTONIÓWKA

We wsi w sąsiedztwie szkoły 15 lip drobnolistnych o obw. pni 240-470 cm. Cmentarz wojenny, na którym w 30 mogiłach zbiorowych i 3 pojedynczych pochowanych jest 485 żołnierzy polskich głównie z 1 DP Leg. i 3 DP Leg. poległych 23-24 września 1939 r. Na cmentarzu znajduje się pomnik wykonany w piaskowcu wg proj. P. Grzankowskiego oraz rosną 2 buki pospolite o obw. pni 290 i 300 cm.

5 km na wsch. Zaboreczno. 1-2 lutego 1943 r. we wsi miała miejsce bitwa żołnierzy BCh i AK pod wspólnym dowództwem mjr. Franciszka Bartłomowicza „Grzmota” z batalionem żołnierzy niemieckich. Była to druga (po Wojdzie) otwarta bitwa BCh Z Niemcami. Siły polskie liczyły blisko 400 partyzantów. W walce zginęło 16 Polaków oraz kilkudziesięciu Niemców. W miejscu bitwy, na skraju lasu, znajduje się czarny, marmurowy pomnik.