WOLA OSIŃSKA

We wsi drewniane wiatraki: paltrak z 1926 r. i koźlak z 1891 r. (przeniesiony na obecne miejsce w l. 1936-39 z Włostowic – obecnie część Puław).

ŻYRZYN

Wieś, siedziba urzędu gminy. Kościół paraf. św. św. Piotra i Pawła, murowany, wznoszony od 1804 r. wg proj. Christiana Piotra Aignera, przebudowany i dokończony w l. 1839-48 wg proj. Karola Kremera. Murowana brama-dzwonnica pochodzi z 1869 r. Murowany pałac z 1850 r. Pozostały fundamenty dworu drewnianego z XVIII w., przeniesionego w 1974 r. do Muzeum Wsi Lubelskiej w Lublinie, oraz murowane i drewniane zabudowania gospodarcze z XIX i pocz. XX w. Park z końca XVIII w. przekształcony został ok. 1850 r.

9 km na pn. wsch. Baranów. Wieś w Pradolinie Wieprza, w odl. ok. 1 km od rzeki. Siedziba urzędu gminy. Znana jest z kultywowanej do dziś tradycji ludowego garncarstwa. Wzmiankowana w XIV w. Od 1544 r. do 1869 r. miasto.

We wsi izba pamiątek regionalnych, utworzona w 1966 r., ze zbiorami z zakresu historii i kultury ludowej (zwłaszcza garncarstwa). Murowany kościół paraf. św. Jana Chrzciciela, wybudowany w l. 1764-81, prawdopodobnie wg proj. Józefa Gringenbergera, w sąsiedztwie kościoła murowana brama-dzwonnica oraz plebania z 1915 r., mur okalający całość ma wbudowane cztery kapliczki. Pozostałości dworku – murowany lamus Z XVIII w. oraz park z XVIII w. Dawna drewniana szkoła elementarna (Rynek nr 6) z 1901 r. Na cmentarzu mogiła z pomnikiem powstańców z 1863 r. poległych w bitwie pod Żyrzynem.

Pomnik w lesie.

Pomnik wzniesiony został w miejscu zasadzki na konwój rosyjski zorganizowanej 8 sierpnia 1863 r. przez liczący ok. 1400 ludzi oddział powstańców pod dow. gen. Michała Heydenreicha-Kruka. Powstańcy zdobyli 2 działa, 150 jeńców i 200000 rubli. Sukces walczących w bitwie pod Żyrzynem odbił się szerokim echem w całym Królestwie Polskim i miał wielkie znaczenie propagandowe dla Polaków. Po stronie rosyjskiej było ok. 200 zabitych i rannych. Pieniądze zdobyte w bitwie posłużyły później na zakup broni (głównie od żołnierzy rosyjskich) dla powstańców.

Most na rzece Wieprz.

Skrzyżowanie dróg.

■ 2 km na wsch. od skrzyżowania dróg – Sarny. Wieś w pobliżu Wieprza. Murowany, eklektyczny dwór z 1 poł. XIX w., przebudowany z dodaniem czworobocznych wieżyczek alkierzowych w 1880 r. Na przeł. XIX i XX w. mieszkali tu Krzyczkowscy. Od frontu portyk wgłębny z czterema kolumnami toskańskimi. Zachowały się murowane budynki gospodarcze z lat trzydziestych XX w. Pozostałości parku z XIX w. Zespół stawów rybnych.

MOSZCZANKA

We wsi skrzyżowanie dróg (skrzyżowanie z trasą nr 4).

Dojeżdżamy do miasta Ryki