KRAPKOWICE

Miasto (20 100 mieszk., 165 m n.p.m.) nad Odrą i jej dopływem – Osobłogą. Ośrodek przemysłu celulozowego, m.in. Zakłady Papiernicze; przemysłu skórzanego (Spółka Akcyjna „Otmęt”). Urząd Miasta i Gminy.

Osada targowa na przecięciu szlaków handlowych z Wrocławia przez Opole do Raciborza i dalej na pd. oraz ze Strzelec Opolskich do Nysy lub Prudnika. Pierwsza wzmianka o Krapkowicach pochodzi z 1275, a o klasztornej wsi Otmęt z 1223 (należała do klasztoru w Jemielnicy). Prawa miejskie uzyskały ok. 1294 od księcia opolskiego. Pierwotna nazwa brzmiała prawdopodobnie Chrapkowice. Krapkowice były jednym z typowych miast śląskich, których dzieje splecione są z losami księstwa opolskiego (do 1532), należącego do książąt piastowskich. Od 1562 do 1765 właścicielami miasta była rodzina Redemów, a następnie Hallowitzów.

W poł. XIX w. 63,4% mieszkańców stanowili Polacy. W przeszłości miasto było często niszczone przez pożary i wojska walczących stron, mimo że chroniły je mury obronne z XIV i XV w.

Niewielkie miasteczko w 1900 liczyło 2758 mieszkańców. Dopiero powstający w XX w. przemysł przyczynił się do wzrostu tej liczby, chociaż w XIX w. zbudowano w Krapkowicach i okolicy liczne wapienniki. Przed I wojną światową ruszyły zakłady papiernicze, a w 1931 fabryka obuwia „Otmęt”, należąca do czeskiego przemysłowca Baty.

19 III 1945 miasto Krapkowice i wieś Otmęt zdobyły oddziały Annii Czerwonej. W 1954 Otmęt otrzymał prawa osiedla, od 1962 w granicach miasta Krapkowice.

Miasto zachowało średniowieczny układ urbanistyczny, chociaż z XIV- i XV-wiecznych murów ocalały tylko fragmenty (ul. Basztowa). Z czterech bram ocalała tylko wieża Bramy Górnej. Jest to kamienna wieża z XIV-XV w. z attyką charakterystyczną dla śląskiego renesansu, w której znajdują się strychy ze strzelnicami. W wieży muzeum zorganizowane i prowadzone przez Krapkowickie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, eksponaty z zakresu archeologii i etnografii.

Do najokazalszych budowli Krapkowic należy zamek z XVII w. (dziś mieści zespół szkół zawodowych), wielokrotnie przerabiany, o czterech arkadowych skrzydłach. Krużganki pierwszego piętra zostały zamurowane, a zamek otrzymał dach mansardowy. Obok zamku gotycki kościół paraf. św. Mikołaja z XIV w. o bogatym kamiennym żebrowaniu sklepień krzyżowych ze zwornikami w kształcie masek. W pobliżu fary piętrowa kamienica barokowa z pięknym szczytem i ślimacznicami.

W Rynku, wśród barokowych kamienic różnobarwnie pomalowanych przez opolskich plastyków w latach siedemdziesiątych, na uwagę zasługuje dom pod nr. 4 o neoklasycznej elewacji.

Przy ul. Opolskiej i Pstrowskiego zabytkowe piece wapiennicze z XIX w. W prawobrzeżnym Otmęcie trzynastowieczny kościół pw. Wniebowzięcia NMP.

Na terenie Zakładów Celulozowo-Papierniczych (ul. Opolska) tablica poświęcona pamięci więźniów i jeńców wojennych z obozu pracy przymusowej, mieszczącego się w zakładach, i jeńców z obozu w Łambinowicach, którzy zmarli tu z przemęczenia.

W Krapkowicach urodzili się m.in.: Herta Pohl (1889-1954) – znana „pisarka ubogich”; ks. bp Alfons Nossol – ordynariusz diecezji opolskiej (8 VIII 1932 we wsi Brożec k. Krapkowic). Mieści się tu również redakcja miesięcznika „Wieści Krapkowicko-Gogolińskie” (1. nr w sierpniu 1990) oraz redakcja pisma „Echa Otmętu”, wychodzącego od 1952.

Krapkowice posiadają zespół urządzeń sportowych Fabrycznego Klubu Sportowego „Otmęt” i Klubu Sportowego „Unia”, a przy ul. Kilińskiego halę widowiskowo-sportową.

5 km na pd.-zach. wieś Dobra, w której park krajobrazowy z XIX w. z pomnikiem przywdy (wiąz o obwodzie 275 cm) i ruinami neogotyckiego pałacu oraz ośrodkiem wypoczynkowym PTTK nad zalewem na rz. Białej.