Trasa Racibórz Większyce Krapkowice 55km
Droga główna nr 49. Trasa przebiega przez Kotlinę Raciborską wśród pięknych krajobrazowo wzniesień rozpoczynających się od Raciborza.
RACIBÓRZ
Wyjazd ul. Kozielską na pn.
Odgałęzienie drogi.
■ 1 km na zach. Miedonia (obecnie w granicach Raciborza). Wieś znana już w XII w. W l. 1595-1602 miejscowi chłopi występowali przeciw ich właścicielom — rodzinie Bieczów. Stacje hydrograficzne, m.in. pomiar stanu wody w Odrze.
RUDNIK
Wieś powstała w XII w.
W XIV w. należała do zakonu bożogrobców i dominikanów w Raciborzu.
W XVI w. należała do polskich rodzin Raszczyckich,
Kozłowskich, Starzyńskich,
Goczałkowskich. Na pocz. XVIII w. pierwszym nauczycielem polskiej szkoły był Jan Magiera. W 1766 chłopi ze wsi Rudnik wystąpili w obronie swej polskiej szkoły.
SZONOWICE
Wieś założona w XIV w. We wsi park, a także kapliczka z pocz. XIX w. z barokową rzeźbą św. Jana Nepomucena.
Granica woj. katowickiego i opolskiego.
CIĘŻKOWICE
Wieś w woj. opolskim. Pierwsza wzmianka z 1402. Pierwotna nazwa Czeszkowice. W centrum wsi pałac z XVII w., przebudowany. Wewnątrz dekoracje stiukowe sufitów. Obok zabudowania gospodarskie oraz skromny park.
POLSKA CEREKIEW
Stara osada na szlaku handlowym z pd. na pn. Pierwsza wzmianka z 1418 o wsi z kościołem. W 1830 wieś liczyła 71 domów i 423 mieszkańców. W 1925 na 1228 mieszkańców 58 mówiło językiem polskim i 789 językiem polskim i niemieckim.
Kościół z 1617 fundacji hr. Oppersdorfa, powiększony przez hr. Gaszynę w 1767, wystrój barokowy i rokokowy. We wnętrzu barokowe rzeźby i epitafia. Wokół kościoła stary cmentarz, na którym zachowały się tablice nagrobne (XVIII i XIX w.), m.in. żeliwne płyty. Poniżej kościoła pałac z XVII w. W budynku bramnym kartusz herbowy i wieża zegarowa. Pałac jest zabezpieczoną ruiną (spalony w 1945). Zamek zbudował F. Oppersdorf w 1617, w następnych latach przebudowany.
Odgałęzienie drogi w prawo do wsi Zakrzów. Osada wzmiankowana w 1285 posiadała już kościół. W 1830 liczyła 818 mieszkańców. W 1920 na 1334 mieszkańców wsi 1219 posługiwało się wyłącznie językiem polskim, a w 1925-1377 osób i 750 językiem polskim i niemieckim.
DŁUGOMIŁOWICE
Wieś wzmiankowana w 1418 (posiadała już kościół). Obecny neogotycki kościół pochodzi z 1871, odbudowany w 1947. W 1925 na 248 mieszkańców 235 używało języka polskiego i 6 polskiego i niemieckiego.
■ 4 km na zach. wieś Gierałtowice, znana już w 1418. W 1556 powstała tu szkoła. W 1925 na 351 mieszkańców 71 mówiło po polsku i 196 po polsku i niemiecku. We wsi drewniany kościół z XV w. oraz dzwonnica z dzwonami, na których napisy w języku polskim.
Skrzyżowanie dróg: w lewo do Głubczyc (29 km). Po prawej stronie drogi Reńska Wieś. Jest to jedna ze starszych osad. W 1532 nosiła nazwę Rinska Wieś. W 1864 założono we wsi parową fabrykę cukru (cukrownię). Ze źródła w Reńskiej Wsi dostarczano wodę rurami do twierdzy w Koźlu. W 1925 na 1914 mieszkańców wsi 700 mówiło wyłącznie językiem polskim, 589 językiem polskim i niemieckim. W latach międzywojennych osada znana była z patriotycznej działalności jej polskich mieszkańców oraz kultywowania ludowych obrzędów – topienie marzanny i gaik.
WIĘKSZYCE
Osada Większyce znana była już w 1516. W XIX w. należała do barona Gruttschrebera, a następnie radcy Heymenna, który wokół zamku założył park i sad. We wsi i na terenie majątku czynny był w XIX w. wiatrak, od 1845 warzelnia cukru. W 1925 na 746 mieszkańców 605 posługiwało się wyłącznie językiem polskim, a 192 – językiem polskim i niemieckim.
Skrzyżowanie dróg: w prawo Koźle (3 km) – wariant trasy 10. W lewo Głogówek (18 km – trasa 12 i 9), Prudnik (40 km).
POBORSZÓW
Wieś w woj. opolskim znana już w 1532. W osadzie dzwonnica z 1862. W 1925 na 836 mieszkańców za język ojczysty 57 uznało niemiecki, 580 polski, a 189 posługiwało się obydwoma.
MECHNICA
Wieś w woj. opolskim, wzmiankowana w 1243. W 2. poł. XIX w. należała m.in. do Wincklerów-Nassa i Józefa Mleczki. W 1925 na 1051 mieszkańców wsi 165 podało język niemiecki za ojczysty, 175 język polski, a 713 posługiwało się w życiu codziennym obydwoma językami.
ŻYWOCICE
We wsi rozgałęzienie dróg: w lewo do Głogówka (17 km).
KRAPKOWICE
Przez miasto biegną dwie trasy główne: z Katowic przez Racibórz, Głubczyce, Głogówek do Opola i z Opola przez Głogówek, Głuchołazy do Nysy.