Trasa Jarosławiec – Żdżanne

JAROSŁAWIEC

Wieś w pow. Hrubieszów. Zachował się ciekawy układ przestrzenny – okolnica z pocz. XIX w. Murowany klasycystyczny zajazd (obecnie ośrodek kultury) z 1 poł. XIX w. wzniesiony z kredytu Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego. Od frontu okazały portyk dorycki z umieszczonym w tympanonie monogramem SS – Stanisława Staszica. Obok d. zajazdu pomnik poświęcony Stanisławowi Staszicowi. Murowana, klasycystyczna leśniczówka z 1840 r. zbudowana z kredytu Towarzystwa Rolniczego Hrubieszowskiego. Obok drewniany spichlerz z końca XIX w. i aleja lipowa.

TERATYN

We wsi istnienie cerkwi prawosławnej wzmiankowane było w 1564 r. W l. 1596-1875 świątynia zamieniona była na greckokatolicką. Później do 1946 r. ponownie prawosławna, a następnie zamieniona na kościół rzymskokatolicki. Dawna cerkiew prawosławna św. Mikołaja, od 1946 r. kościół rzymskokatolicki paraf. św. Stanisława Biskupa, murowana, wzniesiona w 1880 r. W ołtarzu głównym obraz Matki Boskiej Pocieszenia z XVII w. Drewniana szkoła z 2 poł. XIX w.

SIENNICA RÓŻANA

Wieś nad rz. Siennicą, siedziba urzędu gminy. Otoczona rozległymi łąkami i stawami rybnymi. W XVI w. należała do Mikołaja Reja jako stanowiąca dobra posagowe jego żony. Kościół paraf. Najświętszej Marii Panny wzniesiony w l. 1840-44 z fundacji Jana Poletyły, w 1910 r. częściowo przebudowany przez arch. Stefana Szyllera. Neogotycki, murowany, otynkowany, jednonawowy. Zbudowany na rzucie prostokąta z węższym prezbiterium. Kryty dachem dwuspadowym. Elewacja frontowa z ostrym szczytem i niską kruchtą, okna ostrołukowe i w formie okulusów. Wewnątrz sufit deskowo-belkowy, prostokątne obrazy malowane na tynku i ołtarze rokokowe z XVIII w. W ołtarzu głównym obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVII w. i późnobarokowe rzeźby św.św. Piotra i Pawła. Przy kościele murowana dzwonnica z 1882 r. w formie parawanowej z trzema arkadowymi prześwitami i trójkątnym szczytem oraz cztery kapliczki umieszczone w murze otaczającym założenie kościelne. Dwór wzniesiony w XVIII/XIX w., murowany z kamienia i cegły, parterowy, na rzucie prostokąta z dwoma ryzalitami od frontu, kryty dachem o wydatnie wysuniętym okapie podtrzymywanym przez profilowane krokwie. Na elewacji frontowej częściowo zatarta płaskorzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Wnętrze pierwotnie dwutraktowe, przebudowane, zachowana drewniana klatka schodowa, rozeta w suficie i ozdobny piec kaflowy. Park dworski pozostałości parku krajobrazowego z XIX w. z okazałymi starymi drzewami oraz kasztanowymi alejami dojazdowymi. Zajazd zbudowany ok. 1830 r. murowany, kryty dwuspadowym dachem z naczółkami.

ŻDŻANNE

Wieś nad Siennicą. Kościół paraf. św. Michała Archanioła z 1806 r., murowany z cegły, otynkowany, późnobarokowy, na rzucie prostokąta z półkolistym prezbiterium, salowy, przykryty dachem trójspadowym. W elewacji frontowej szczyt z frontonem ujęty spływami wolutowymi. Wnętrze jednoprzestrzenne kryte płaskim stropem. Chór wsparty na dwóch kolumnach toskańskich. Wyposażenie w stylu neogotyckim, wewnątrz nagrobek przyścienny fundatorki Katarzyny z Bonieckich Kwaśniewskiej z 1808 r. Przy kościele drewniana dzwonnica z 1804 r. o konstrukcji słupowej, oszalowana, pokryta daszkiem czterospadowym. Park podworski położony nad rz. Siennicą, założony na przeł. XVIII i XIX w. przez Ciemniewskich.