Surhów

Surhów. Wieś w gminie Kraśniczyn, na terenie Działów Grabowieckich, nad rz. Wojsławką, w otoczeniu wąwozów lessowych.

Wzmiankowana już w 1666 r. W XIX i na pocz. XX w. należała do Cieszkowskich, m.in. Pawła i Zofii z Kickich – rodziców Augusta Cieszkowskiego (1814-94) słynnego polityka, filozofa i ekonomisty. Stąd pochodził August Cieszkowski junior (1861 -1932) – syn słynnego ekonomisty, mecenas nauk, w I. 1925-27 senator RP. W latach trzydziestych XX w. Surhów należał do Skolimowskich.

Klasycystyczny pałac Cieszkowskich wzniesiony w l. 1813-19, parterowy z piętrową częścią środkową dwutraktowy na rzucie wydłużonego prostokąta. Od frontu znajduje się wgłębny portyk joński w tzw. wielkim porządku z 2 filarami skrajnymi, 2 kolumnami pośrodku i trójkątnym szczytem w zwieńczeniu. Wnętrza pałacu ozdobione są malowidłami włoskiego malarza Mikołaja Montiego (1780-1854) z l. 1818-20 i sztukaterią o motywach roślinnych, geometrycznych i figuralnych. W salonie na suficie znajduje się owalny plafon w sztukateryjnym złoconym obramieniu, przedstawiający Narodziny Jowisza. W innych pomieszczeniach znajdują się ciekawe malowidła o tematyce biblijnej, mitologicznej, historycznej i symbolicznej, wykonane techniką temperową (m.in.: „Hektor ganiący Parysa”, „Nadanie dziesięciu przykazań Mojżeszowi”, „Kazimierz Jagiellończyk nadający Statuty Nieszawskie”, „Car Aleksander 1 nadający konstytucję Królestwu Polskiemu”, „Portret konny Jana III Sobieskiego”, „Książę Józef Poniatowski skaczący w nurty Elstery”). Wśród nie zachowanego wyposażenia pałacu na przypomnienie zasługują wykonane z białego marmuru 4 hermy z alegoriami pór roku wykonane zapewne przez Antonia Canovę. Obecnie w pałacu znajduje się dom opieki społecznej. Pałac otoczony jest parkiem o układzie krajobrazowym z pocz. XIX w. z zachowanym starodrzewem (dęby, lipy, jawory). Kościół paraf, rzymskokatolicki Nawiedzenia Matki Boskiej i św. Łukasza Ewangelisty – wzmiankowany w XVI w., obecny zbudowany w l. 1820-24 staraniem właścicieli wsi Pawła i Zofii Cieszkowskich. Murowany, klasycy styczny, jednonawowy, Z wyposażeniem z XVIII-XIX w. Wewnątrz m.in. obraz Mikołaja Montiego – „Nawrócenie Szawła”, z 1823 r. Plebania i otoczony murem cmentarz przykościelny z tego samego okresu. Na cmentarzu paraf, mogiła 11 żołnierzy polskich z 9 pp. Leg. poległych 19 września 1939 r.