Siedliszcze-Osada. Wieś, siedziba urzędu gminy Siedliszcze.

Wzmiankowana w 1421 r. Pierwsza cerkiew istniała tu przed 1510 r. W 1657 r. ówczesny dzierżawca wsi Hieronim Stryjeński założył tu zbór innowierczy. W I. 1706-58 właścicielami Siedliszcza byli Rzewuscy. Michał Rzewuski, następnie Stanisław Mateusz Rzewuski (1662-1728), hetman polny, od 1726 r. hetman wielki koronny.

Wacław Piotr Rzewuski (1706-79) byt postem sejmowym znanym z postawy antyrosyjskiej, jednym z trzech postów i senatorów polskich (obok biskupa Kajetana Sottyka i Józefa Załuskiego) porwanych w 1767 r. z polecenia ambasadora rosyjskiego Repnina, zesłańcem w i. 1767-73 w Kałudze i późniejszym hetmanem wielkim koronnym (1773-74). Parał się piórem jako dramaturg („Żółkiewski”, „Władysław pod Warną”, „Dziwak”) i poeta (poemat „O nauce wierszopiskiej”).

Rzewuscy w Siedliszczu utrzymywali pułk husarski. Rezydowali w innej miejscowości również o nazwie Siedliszcze położonej k. Woli Uhruskiej. W 1760 r. kolejny właściciel płk chorągwi husarskiej Wojciech Węgliński (zm. 1787), późniejszy kasztelan chełmski, założył tu miasto. W 1799 r. na krótko nazwa miasta została zmieniona na Węglin. Gośćmi Węglińskich byli m.in.: Edward Dembowski (1822-46) -filozof i publicysta. Henryk Kamieński (1813-66) – radykalny działacz społeczny i pisarz, Wincenty Pol (1807-72) – poeta. Węglińscy zgromadzili dużą bibliotekę i bogate archiwum wojskowe (obecnie część archiwum przechowywana jest w Bibliotece Zakładu Narodowego Ossolińskich we Wrocławiu). Utrata praw miejskich w 1821 r. W XIX w. w Siedliszczu czynne były: garbarnia, olejarnia, gorzelnia, dwa młyny i fabryka narzędzi rolniczych. W czasie powstania styczniowego we dworze Węglińskich mieścił się szpital powstańczy. W pobliżu wsi doszło wtedy do kilku potyczek, z których największa miała miejsce 2 grudnia 1863 r.

Zachował się d. układ urbanizacyjny z rynkiem i parami ulic wychodzącymi z jego naroży. Dawna cerkiew prawosławna wzniesiona w 1904 r. w miejscu greckokatolickiej Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Onufrego zbudowanej w 1764 r. fundacji Wojciecha Węglińskiego, w 1864 r. zmienionej na prawosławną. Obecna w 1919 r. przekształcona została na kościół rzymskokatolicki paraf. Matki Boskiej Częstochowskiej. W ołtarzu głównym późnobarokowy obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVIII w.

Drewniany późnobarokowy dwór Węglińskich, otynkowany, konstrukcji zrębowej, wzniesiono w l. 1758-64. Rozbudowany został w l. 1920 i 1952 o dodatkowe skrzydła murowane. Jest parterowy, założony na planie prostokąta z piętrowym ryzalitem na osi. Wnętrze o układzie dwutraktowym, symetryczne z sienią i salonem na osi. W kilku pomieszczeniach zachowały się ozdobne piece grzewcze i kominki. Przed dworem stoi murowana wolno stojąca brama wjazdowa założona na planie podkowy. Z d. założenia parkowego pozostały pojedyncze okazy drzew i podjazd z gazonem.

Na cmentarzu paraf, pochowani są żołnierze niemieccy polegli w czasie I wojny światowej oraz 20 żołnierzy polskich poległych 18 września 1939 r., a wśród nich płk Piotr Bartak – dowódca piechoty dywizyjnej 10 DP, 1-13 września 1939 r. dowódca obrony Lublina. Przy drodze do Mogilnicy, nieopodal zespołu dworskiego, znajduje się ziemna mogiła, w której pochowani są powstańcy polegli w bitwie pod Siedliszczem 2 grudnia 1863 r. Na mogile pamiątkowa płyta wystawiona w 1928 r. Mogiła według miejscowej tradycji znajduje się na d. cmentarzu szwedzkim z poł. XVII w. Na terenie łąk na rz. Mogilanką nasyp ziemny, zw. zamczyskiem, zapewne pozostałość grodu wczesnośredniowiecznego.

6 km na wsch. od Siedliszcza-Osady – Mogilnica. Wieś zw. d. Mogielnicą, w dolinie rz. Mogilanki. Wzmiankowana jako wieś królewska w 1564 r. Gniazdo rodowe Mogilnickich. Murowany, piętrowy, eklektyczny dwór z wieżyczką i loggią widokową wzniesiono w XIX w. Pozostałości parku z licznymi okazami starodrzewu.