Krasnystaw – historia
Zapewne na przeł. IX i X w. wzniesiony został naprzeciw ujścia Żółkiewki do Wieprza gród zw. Szczekarzów. Bronił on przeprawy przez rzekę na szlaku handlowym z Rusi na Mazowsze i Wielkopolskę. Należał on do plemienia Lędzian i wchodził w skład Grodów Czerwieńskich. Jako wieś wzmiankowany w 1219 r. W 2 poł. XIV w. z polecenia króla Kazimierza Wielkiego został tu wzniesiony murowany zamek (zapewne w miejscu d. grodu, dzisiejszy placyk przy ul. Zamkowej). Prawa miejskie zostały nadane w 1394 r. W l. 1490-1790 była tu siedziba rzymskokatolickiej diecezji chełmskiej, a w l. 1790-1826 chełmsko-lubelskiej. Częstym gościem zamku był król Władysław Jagiełło, który m.in. w 1426 r. przebywał tu na dłuższej kuracji po złamaniu nogi podczas polowania w Puszczy Białowieskiej. Obecna nazwa miasta pojawiła się w XV w. Dwukrotnie w końcu XV w. (1490 i 1499 r.) miasto doszczętnie zniszczyli Tatarzy. W 1505 r. zamek krasnostawski został odbudowany i wzmocniony dodatkowymi wałami ziemnymi z polecenia Aleksandra Jagiellończyka. W 1518 r. miasto uzyskało intratny przywilej składu soli i zaczęło się szybko bogacić. W XVI i 1 poł. XVII w. rozwinęło się także jako ośrodek handlu zwłaszcza zbożem (miejsce początkowe spławu Wieprzem). Okres rozkwitu przypadł w czasach, gdy miastem zarządzał starosta Jan Zamoyski – kanclerz 1 hetman wielki koronny. W 1588 r. w zamku krasnostawskim osadzony był austriacki arcyksiążę Maksymilian Habsburg, pretendent do korony polskiej, wzięty do niewoli przez wojska polskie dowodzone przez hetmana Jana Zamoyskiego w czasie bitwy pod Byczyną. Arcyksięcia odwiedził król Zygmunt III Waza. W czasie najazdu szwedzkiego w 1656 r. nastąpiło zniszczenie miasta, w tym zamku i murów miejskich. Od 1795 r. Krasnystaw znalazł się w zaborze austriackim. Od 1809 r. w Księstwie Warszawskim. Od 1815 do 1918 w Królestwie Polskim. W l. 1809-1975 miasto powiatowe. 18-20 września 1939 r. walki polskiej 39 DP Rez. i Brygady Kawalerii (w składzie Frontu Północnego) z Niemcami (oddziały zmotoryzowane). W czasie okupacji hitlerowcy w mieście urządzili getto dla ok. 2 tys. Żydów. W nocy z 19 na 20 września 1943 r. oddział BCh rozbił więzienie i uwolnił 234 osoby. W okresie powojennym nastąpił szybki rozwój miasta. Uruchomiono tu wytwórnię tytoniu przemysłowego (1951 r.), fabrykę porcelitowych urządzeń sanitarnych (1970 r.), zakłady odzieżowe (1972 r.) oraz jedną z największych w Polsce cukrowni (1976 r., na terenie pobliskiej wsi Siennica Nadolna). Dzięki tym inwestycjom miasto było jednym z najlepiej uprzemysłowionych ośrodków wsch. Polski. W 1953 oraz w 1973 r. granice miasta zostały znacznie powiększone.
Krasnystaw związany jest z wieloma wybitnymi Polakami. W istniejącej tu szkole przykatedralnej w XVI w. uczyli się Jan Zamoyski (późniejszy starosta Krasnegostawu i hetman wielki koronny) oraz Jakub Uchański (późniejszy prymas). Tu przebywał i pracował czołowy heraldyk polski -jezuita Kasper Niesiecki (1682-1744). Tu pełnił służbę wojskową kpt. Aleksander Fredro-późniejszy wybitny polski komediopisarz. W 1815 r. w tutejszym garnizonie pełnił służbę wojskową także Walerian Łukasiński (1786-1 868) – późniejszy działacz niepodległościowy. Z Krasnegostawu pochodził Antoni Oleszczyński (1794-1879)-wybitny grafik.