Racibórz – historia
Jeden ze starszych grodów nadodrzańskich istniejących na przełomie IX i X w., wspomniany po raz pierwszy w 1108 w Kronice Galla Anonima. Następnie występował jako gród kasztelański, a od 1177 jako stolica księstwa raciborskiego. Pierwszym księciem był Mieszko Plątonogi. drugi syn Władysława Wygnańca. W 1217 Racibórz został lokowany jako osada miejska na prawie polskim, a w 1299 przeniesiony na prawo niemieckie. Miasto położone na szlaku handlowym, biegnącym z pd. na pn„ miało dogodne warunki do rozwoju. Pod koniec XIII w. książę raciborski Przemysław rozpoczął budowę murowanego zamku na miejsce grodu drewniano-ziemnego. istniejącego pierwotnie na wyspie, tzw. Ostrogu (dziś prawy brzeg Odry). Do 1336 miasto i zamek były w posiadaniu książąt raciborskich, w latach następnych w rękach książąt opawskich.
W XIV w„ wśród mieszczan raciborskich, pojawili się osadnicy holenderscy. W l. 1487-1532 Racibórz należał do ostatnich Piastów opolskich. Do 1551 panem Raciborza był Jerzy Hohenzollern, a następnie Habsburgowie. W 1642 odstąpili oni zamek Oppersdorfom, którzy w 1683 witali króla polskiego Jana III Sobieskiego na zamku raciborskim, gdy ten spieszył pod Wiedeń. Miasto w XVII i XVIII w. podupadło. Często było palone i rabowane przez wędrujące wojska. W 1740. po wojnie śląskiej, znalazło się w granicach państwa pruskiego, a zamek z 1812 stał się własnością królów pruskich.
W poł. XVIII w. Racibórz coraz bardziej zmieniał swe oblicze z ośrodka handlowo-rolniczego na przemysłowo-rolniczy. W 1846 wybudowano tu stację kolejową linii Berlin-Wiedeń, a później połączenie z Opolem, Morawską Ostrawą i Opawą. Umożliwiło to uruchomienie fabryk, m.in. maszyn, wozów, dywanów, wyrobów tytoniowych, a na przełomie XIX i XX w. powstały tu stalownie i odlewnie oraz zakłady elektrotechniczne. Miasto rozrastało się, powstawały nowe gmachy użyteczności publicznej.
W okresie Wiosny Ludów ziemia raciborska była świadkiem licznych wystąpień chłopskich, podobnie jak w 1811. gdy chłopi, m.in. z Tworkowa, wystąpili przeciw właścicielom ziemskim. Sam Racibórz stał się natomiast ośrodkiem ruchu narodowego, który przez następne 100 lat promieniował na całą ziemię raciborską. Pod koniec XIX w. powstały tu pierwsze masowe organizacje polskie: Towarzystwo Polsko-Górnośląskie (1888), wydające od 1889 „Nowiny Raciborskie”, Śląskie Towarzystwo Pomocy Naukowej (1891), towarzystwa śpiewacze, chóry „Echo” i „Harmonia”, Bank Ludowy „Rolnik” (1900), Spółka Budowlana „Strzecha” (1908). W l. 1889-1921 z Raciborzem związał swe losy lekarz dr Józef Rostek, inicjator wielu patriotycznych akcji oraz wydawca „Nowin”.
W czasie powstań śląskich i plebiscytu większość raciborzan opowiedziała się za Polską. Po decyzji o podziale Górnego Śląska Racibórz pozostał w granicach Niemiec. Nadal jednak rozwijało się tu życie polskie zogniskowane w Związku Polaków w Niemczech, który wybudował w Raciborzu Dom Narodowy „Strzecha”. Miały w nim siedzibę: polskie przedszkole, teatr amatorski, zespół pieśni i tańca oraz towarzystwo śpiewacze. Wychodził „Dziennik Raciborski” i tygodnik „Strzecha”. Po 1933 rozpoczął się trudny dla polskości okres. Narodowo-Socjalistyczne Niemcy Adolfa Hitlera ograniczyły działalność polskich organizacji. Zwraca uwagę działalność jednego z wybitnych działaczy ziemi raciborskiej Arki Bożka (1895-1954) z Markowie, aktywnego działacza Związku Polaków w Niemczech. W okresie okupacji w obozach i więzieniach zginęło wielu aktywnych działaczy. 31 III 1945, po wielotygodniowych zmaganiach i zniszczeniu 80% zabudowań, Racibórz został zdobyty przez Armię Czerwoną. Miasto szybko odbudowano, głównie raciborską starówkę, dzięki czemu przywrócono mu dawny wygląd i zabytkowy charakter. Raciborzanie wznosili także nowe osiedla i zakłady przemysłowe (m.in. Fabrykę Kotłów „Rafako”) oraz nowe placówki kulturalne (m.in. szkołę muzyczną). W wyniku ostatniej reformy administracyjnej włączono w obręb miasta (w 1975) sołectwo Brzezie nad Odrą, a w 1977 sołectwa: Markowice, Miedonia, Ocice Górne, Sudół. Powierzchnia miasta wzrosła do 75 km2.
W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych w Raciborzu istniało Studium Nauczycielskie o kierunku muzycznym i wychowania fizycznego. Dziś w gmachu d. studium przy ul. Słowackiego 55 m.in. Nauczycielskie Kolegium Języka Angielskiego i Nauczycielskie Kolegium Wychowania Fizycznego i Zdrowotnego.